Indesign User meeting 12 januari 2010
Indesign User meeting 12 januari 2010
Het grootste deel van deze User meeting stond in het teken van kleur. Het verhaal werd gedaan door Henk Gianotten. Een goeroe op het gebied van kleur. Hij heeft ook een column in het vakblad 'Publish'. Kleur is een vrij complex iets. Er kan veel fout gaan. Ik heb geprobeerd om van dit verslag toch een zo overzichtelijk mogelijk geheel te maken. Tevens is er veel aandacht geweest voor ISO 12647. Kees van Middelkoop (wel bekent bij Bek) was ook aanwezig als deskundige. Er is in de Usermeeting ook nog wat aandacht geweest voor PDF's voor het web.
Aan het einde van het verslag staat in het kort samengevat wat de belangrijkste zaken zijn voor ontwerp en dtp.
Een van de belangrijkste zaken bij kleur is de voorspelbaarheid van kleur.
Omdat Ontwerp en Opmaak aan het begin van de keten zit is het juist hier belangrijk dat goed met kleur wordt omgegaan. Gaat het in het begin fout dan zal het uit eindelijke resultaat zeker niet goed zijn.
Om zoveel mogelijk volgens een standaard te werken zijn veel zaken vastgelegd in de ISO drukstandaard ISO 12647
De ISO 12647 beschrijft wat betreft de procesoptimalisatie de volgende zaken:
- Stroomlijnen van verschillende processen
- Integratie van deelprocessen (koppelen, administratieve- en o.a. creatieve systemen)
- Optimalisatie kwaliteit
- Beheersen van productiekosten
- Beperken van coördinatiekosten (minder regelwerk)
- Kennis vergroten van alle betrokkene bij het complete proces
- Vastleggen van variaties
- Normen vastleggen inzake kwaliteit en complexiteit van producten en deelcomponenten
ISO 12647 bestaat uit 8 delen. Enkele van deze delen komen aan de orde om een beeld te geven wat allemaal volgens een bepaalde standaard werk en wat essentieel is voor kwaliteit. (kleur is daar een onderdeel van).
ISO 12647-2: Offset standaard staat voor:
- Internationaal erkende definities
- Legt kwaliteitseisen vast om voorspelbare en reproduceerbare drukkwaliteit te bewerkstelligen
- Specificeert verschillende drukcondities afhankelijk van o.a. papiertype en rastersysteem
- Geeft kleuren in apparatuur onafhankelijke waarden (dus kleuren niet aangepast voor 1 apparaat)
- Geeft toonwaardetoename karakteristieken
- Geeft toleranties in kleur, kleurtoon, rasterpunt, rasterpuntspreiding, passing en gelijkmatigheid druk
Waarschijnlijk is kleurruimte (welk kleursysteem; CMYK, sRGB, etc) het belangrijkste gegeven voor kleur.
Een ICC profiel is een bestand waarin de mogelijkheden en de limiteringen van kleurenapparatuur in zijn opgeslagen. ICC staat voor International Color Consortium.
De belangrijkste variabele in een proces zijn:
- Kleurruimte (vastgelegd met spectraalmeting in CIE-LAB)
- Eigenschappen papier of substraat
- Toonweergave kenmerk (rasterpunt toename)
- Kleurtransformaties gaan uit van optimaal beeld
Veel documenten worden opgemaakt in een coated kleur terwijl deze op uncoated papier worden gedrukt. Uncoated kleuren hebben een kleinere kleurruimte dan Coated. (57% kleiner). Dit betekent vaak dat de kleur niet benadert kan worden. Als een kleur in Coated en Uncoated hetzelfde moet zijn ga dan altijd van een Uncoated kleur uit.
CIE-LAB
Wetenschappelijk notatie van kleur. Er zijn 3 variabele die kleur beschrijven.
- L=Luminantie; (wit-, zwartinstelling, hoeveelheid grijs)
- a=Groen-Rood as (eigenlijk is het Rood Magenta as)
- b=Geel-Blauw as
Het lab-systeem geeft misschien wel het mooiste systeem om makkelijk van het ene kleursysteem naar het andere kleursysteem te gaan.
Elk specifieke druktechniek heeft een eigen profiel. Bijvoorbeeld de krant (rotatie) kan geen grotere inktbezetting dan 260% aan. Het desbetreffende profiel is daarvoor aangepast.
Voor standaard drukwerk zijn de volgende standaards belangrijk:
- Karakterisatie Data: Fogra39; (Voor speciaal drukwerk zijn er nog diverse andere standaards zoals Fogra30, 45, 46, 47)
- Profiel data: ISOcoated_v2;
In een profiel kan GCR worden toegepast. GCR (Gray Component Replacement) kan de CMYK percentages zo aanpassen zodat een lagere inktbezetting ontstaat terwijl de kleur gelijk blijft. Simpel gezegd worden vaak de percentages van de kleuren CMY verlaagd en van K (zwart) verhoogd. Wat zijn de voordelen van GCR
- Minder kleurafwijkingen
- Pasverschillen bij drukken minder belangrijk
- Sneller droging
- Minder inkt toegepast (goedkoper)
- Energievermindering (heaters)
GCR wordt vaak als milieu vriendelijker gezien.
PMS waaier
Is niet meer dan een indicatie. Wijkt vaak veel af van standaard drukwerk. De Pantone waaier is niet gemaakt in offset en de inktdiktes zijn veel hoger dan in offset te bereiken zijn. De PMS Go waaiers zijn beter omdat de inktdikte is aangepast aan offset. Een PMS-waaier voldoet niet aan ISO 12647-2.
Om geen kleurverschilomzetting te krijgen tussen de verschillende Adobe pakketen kan het beste 'standard Lab values for spots' worden aangevinkt. Hierdoor gebeurt het omzetten van PMS naar CMYK in Indesign op dezelfde manier als in Photoshop. (hier heb ik al ooit een opmerking over gemaakt).
PDF's voor het web
- Gebruik web-PDF's i.p.v. druk-PDF's
- Zoekroutines zoekmachines baseren zich op codes. Geef in de meta data van de PDF informatie over de PDF. Op deze manier wordt de PDF door zoekmachines ook gevonden. (Acrobat - Documenteigenschappen)
- Gebruik geen PS-fonts (Postscript) in PDF's. Deze kunnen niet goed worden weergegeven. Dit kan zelfs betekenen dat standaard andere fonts worden gebruikt die gegevens verkeert weergeven. Gebruik bij voorkeur open-type fonts. (eventueel TrueType)
Opentype Fonts
Waarom zijn opentype fonts het beste
- Gestandariseerde unicode indeling. (ter voorkoming dat op een bepaalde plaats in de fontlijst bij een andere font een heel ander teken staat)
- Platform onafhankelijk (Windows, Mac, etc.)
- Er worden unicode tabellen toegepast. (o.a. voor het zoeken in zoekmachines)
- Unicode is ook de standaard voor PDF en voor Browers
Samenvatting
- Kleurruimte is het belangrijkste gegeven voor kleur (in welk kleursysteem staat de kleur; CMYK, sRGB, AdobeRGB etc.).
- De belangrijkste oorzaak dat kleuren verkeert worden weergegeven is dat het verkeerde kleursysteem is toegepast (bv RGB ipv CMYK).
- Een ICC profiel is een bestand waarin de mogelijkheden en de limiteringen van kleurenapparatuur in zijn opgeslagen.
- ICC profielen worden elke keer gebruikt als er van het ene naar het andere kleurssysteem wordt geconverteerd. (bv van RGB naar CMYK).
- Verwijder ICC profielen niet uit een document. M.b.v. dit ICC profiel kun je altijd achterhalen wat de oorspronkelijke instellingen waren.
- Als er geen ICC profiel is toegevoegd aan een document gaan veel apparaten ervan uit dat het kleursysteem sRGB is.
- Kleurruimte van Uncoated kleuren is 57% kleiner dan van Coated kleuren.
- Als een kleur in Coated en Uncoated hetzelfde moet zijn ga dan altijd van een Uncoated kleur uit.
- PMS (Pantone) waaier is niet meer dan een indicatie.
- Voor meer uitleg over kleur en profielen zie onze eigen website: http://bekgp.video-instructions.biz/page/43/welkom.html
Links:
http://www.cmbo.nl - Branche organisatie van producenten op het gebied van media (dtp, litho, druk, print, internet)
http://color.org/ - Veel informatie over kleur (engelstalig)
http://www.printarena.nl - Algemene grafische informatiehttp://www.x-flow.biz/ - Standarisatie binnen grafische industrie
http://bekgp.video-instructions.biz/page/43/welkom.html - Video instructie over kleur en profielen